outbred

Turkish translation: bir düşünce:

09:47 Dec 25, 2004
English to Turkish translations [PRO]
Science - Genetics / genome sequence
English term or phrase: outbred
genom dizilimi Ÿzerine bir eviri yapİyorum. CŸmlelerden birinde insan outbred bir organizma olarak tanİmlanİyor. Kelimenin anlamİnİ biliyorum ama tam bir tŸrke karßİlİk bulamadİm.
sanat
Turkish translation:bir düşünce:
Explanation:
Metnin hedef okuru kim? Genetik bilimci ise doğrudan "inbred" ve "outbred" kullanabilirsiniz, çünkü siz ne derseniz deyin zaten aralarında konuşurken onlar böyle diyorlar [burada bir karşı argüman: özellikle bu bir testse, sizin çeviri beceriniz sınanacağı için yine de terim üretmeniz/önermeniz yerinde olacaktır, o zaman belki "outbred", parantez içi bırakılabilir]

Ama asıl önerim, sosyolojiden terim türetmeniz:

exogamy -> dıştan evlenme
endogamy -> içten evlenme

örneklerinden yararlanarak:

dıştan çiftleş[tiril]miş
dışarıdan çiftleş[tiril]miş
dışarıdan çiftleşmeyle geliştirilmiş / üretilmiş

gibi öneriler ortaya atabilirim.

Burada insanın kontrolü altında üreme söz konusu olduğu için "çiftleşme"dense "çiftleştirme" daha anlamlı olur, eğer akışı çok zorlamıyorsa.

"Akraba" terimini kullanmaktan kaçınmanız, bir başka önerim olacak, çünkü genetikten çok sosyolojik bağlama yakışır bir terim gibi geliyor bana. Anne, kardeş gibi terimleri tabii ki hayvanlar için de kullanıyoruz, ama akrabanın sosyal konotasyonları biyolojik olanlardan daha ağır basıyor (en azından benim kafamda).

Son olarak, aceleniz yoksa, aramızda bir genetikçi var; onu beklemenizi öneririm.

--------------------------------------------------
Note added at 4 hrs 36 mins (2004-12-25 14:23:48 GMT)
--------------------------------------------------

ah! ben yazana kadar genetikçi yetişmiş zaten :-)
Selected response from:

Özden Arıkan
Germany
Local time: 14:03
Grading comment
Graded automatically based on peer agreement.
4 KudoZ points were awarded for this answer



Summary of answers provided
5 +3inbreeding and outbreeding
Nizamettin Yigit
5 +2outbred
Nilgün Bayram (X)
2 +4bir düşünce:
Özden Arıkan
4 +1akrabalı yetiştirilmemiş
Serkan Doğan
5Çok yakın akraba olmayan ana babadan türeme (türetme);
Adil Sönmez (X)
5Karşı döllenme /karşı döllenmiş
1964
3 +2soy içi - soy dışı
murat Karahan
3 +1Dış Türem
smyrna


  

Answers


40 mins   confidence: Answerer confidence 4/5Answerer confidence 4/5 peer agreement (net): +1
akrabalı yetiştirilmemiş


Explanation:
..

--------------------------------------------------
Note added at 41 mins (2004-12-25 10:29:06 GMT)
--------------------------------------------------

http://lokman.cukurova.edu.tr/tibdam/HayvanBakim.htm
http://www.baskent.edu.tr/html/idari/merkezuret.php
http://sci.ege.edu.tr/~eubio/yaz_okulu/transgenik.htm

--------------------------------------------------
Note added at 43 mins (2004-12-25 10:30:25 GMT)
--------------------------------------------------

Laboratuvar Hayvanlarının Genetiğine Göre Sınıflarından biri;
[Akraba olmayan hayvanların çiftleşmesiyle elde edilen yavrulardır. Rölatif olarak sabit maksimal genetik varyasyonu devam ettirirler. Genellikle kardeş çaprazlaşmasını azaltan üreme teknikleriyle sürdürülebilir. Bu hayvanların ana avantajı kısmen ucuz olmaları ve çok yavru vermeleridir. Kemirgenlerin outbred soyun tüm üyeleri aynı görünüştedir fakat genetik olarak değişiktir. Bazı outbred soylar oldukça iyi tanımlanır. Aynı isimli outbred hayvanlar (örneğin, “Outbred Wistar Sıçanlar”) temin edildiği yere göre oldukça değişir. Bunun anlamı outbred hayvanda yapılan bir araştırma diğer laboratuvarda tekrarlanması oldukça zordur.]

Serkan Doğan
Türkiye
Local time: 16:03
Native speaker of: Native in TurkishTurkish
PRO pts in category: 4

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
agree  shenay kharatekin: www.seslisozluk.com
11 mins

neutral  Özden Arıkan: insanın "ucuz" olduğu ve çok yavru verdiği duruma göre bir gerçeğe işaret edebilir de, "akrabalı yetiştirilmemiş" ne ifade ediyor size, eliniz vicdanınızın üzerindeyken?
1 hr

neutral  Nizamettin Yigit: Akraba olan, olmayanlar... Bu kültüre ve dine baglı olarak değişim gösteriyor. İlk kuzen evliliği her toplumda farklı algılanıyor. Ancak akraba...
9 hrs
Login to enter a peer comment (or grade)

4 hrs   confidence: Answerer confidence 2/5Answerer confidence 2/5 peer agreement (net): +4
bir düşünce:


Explanation:
Metnin hedef okuru kim? Genetik bilimci ise doğrudan "inbred" ve "outbred" kullanabilirsiniz, çünkü siz ne derseniz deyin zaten aralarında konuşurken onlar böyle diyorlar [burada bir karşı argüman: özellikle bu bir testse, sizin çeviri beceriniz sınanacağı için yine de terim üretmeniz/önermeniz yerinde olacaktır, o zaman belki "outbred", parantez içi bırakılabilir]

Ama asıl önerim, sosyolojiden terim türetmeniz:

exogamy -> dıştan evlenme
endogamy -> içten evlenme

örneklerinden yararlanarak:

dıştan çiftleş[tiril]miş
dışarıdan çiftleş[tiril]miş
dışarıdan çiftleşmeyle geliştirilmiş / üretilmiş

gibi öneriler ortaya atabilirim.

Burada insanın kontrolü altında üreme söz konusu olduğu için "çiftleşme"dense "çiftleştirme" daha anlamlı olur, eğer akışı çok zorlamıyorsa.

"Akraba" terimini kullanmaktan kaçınmanız, bir başka önerim olacak, çünkü genetikten çok sosyolojik bağlama yakışır bir terim gibi geliyor bana. Anne, kardeş gibi terimleri tabii ki hayvanlar için de kullanıyoruz, ama akrabanın sosyal konotasyonları biyolojik olanlardan daha ağır basıyor (en azından benim kafamda).

Son olarak, aceleniz yoksa, aramızda bir genetikçi var; onu beklemenizi öneririm.

--------------------------------------------------
Note added at 4 hrs 36 mins (2004-12-25 14:23:48 GMT)
--------------------------------------------------

ah! ben yazana kadar genetikçi yetişmiş zaten :-)

Özden Arıkan
Germany
Local time: 14:03
Native speaker of: Native in TurkishTurkish
PRO pts in category: 12
Grading comment
Graded automatically based on peer agreement.

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
agree  Nilgün Bayram (X): "outbred", "inbred" olarak kullanılması önerine katılıyorum, hedef okur genetik bilimci olmasa bile. gerekiyorsa dip notla veya parantez içinde açıklama yapılabilir. "dıştan-içten evlenme" yerine bile egzogami-endogami daha fazla kullanılıyor gibi...
1 hr
  -> şimdi benim dikkatimi smyrna'nın yanıtı çekti, oradan bir terim türetilebilir aslında.

agree  Balaban Cerit: Evet, hedef okur için bir sakıncası yoksa, anlaşılır bir karşılık koyup, aslını parantezde belirtmek en iyisi. Ulakbim, "inbreeding"e "kendileme" diyor (ki bazı yerlerde kullanılıyor), "outbreeding"e "karşı döllenme" diyor, ama "outbred"i yok sayıyor.
1 hr
  -> döllenme ile "dış" kullanılamaz tabii, bu sefer dış gebelik gibi şeyler getirir akla. ama "karşı döllenmeli / döllenmiş" gibi bir şeyler olabilir mi acaba?

agree  Umit Altug: Inbred,outbred olarak kullanmaya evet, ama sosyolojiden terim türetmek bence uygun değil, çünkü hedef okur ne olursa olsun yazar genetikçi perspektifiyle bakıyor. Okur mu yazar mı? dersen, ben yazar derim,biz önce yazarın adamıyız, onun meramını anlatırız
3 hrs
  -> yazarın adamı olduğumuza katılıyorum :-) ama sosyolojiden terim türetmek-genel olarak-pekâlâ olabilir.tabii yukarıda değindiğim "akraba" falan gibi biasleri dikkate alarak. gerçi nizam bey doyurucu ve uzman bir cevap vermiş zaten.

neutral  getaban: genomlarla alakali kullanilmis olsa da, aslinda kelime anlami "exogamy"den cok da farkli degil.Outbred = bred of parents not closely related; having parents of different classes or tribes.Sanirim "distan/disaridan ciftles[tiril]mis" uyar..
3 hrs
  -> teşekkür ederim, ama benim kafamda önek sorunu hâlâ geçerli, bir de nizam beyin yanıtının, genetikte kullanılan terminolojiyi yansıttığına inanıyorum.

agree  Nizamettin Yigit: Aslında endo veya exogamy insan için daha manidar kavramlar ama aralarında insan toplulugu acısından bariz bir hat da yok.... Ben işin o tarafına bakmayıp, dogrudan sorulana uygun cevabı aradım. Dıs eslesme, dıs evlilik uyabilir
5 hrs
  -> sizin önerdiğiniz terim bütün sorunları daha iyi çözüyor zaten. hem "evlilik" de "eşleşme" de tamamen insana ait kavramlar.
Login to enter a peer comment (or grade)

5 hrs   confidence: Answerer confidence 3/5Answerer confidence 3/5 peer agreement (net): +1
Dış Türem


Explanation:
Friedrich Engels'in Ailenin , Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni adlı eserinde bu kavram geçiyor,


smyrna
Local time: 16:03

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
agree  Özden Arıkan: bütün mesele,önek mantığıyla oluşturulmuş terimleri,önek olmayan 1dile aynı mantıkla aktarmaya uğraşmaktan çıkıyor aslında.verdiğiniz örnekten hareketle 1şeyler türetmek ümkün:dıştan türeme,dış türemeli,dıştan türemiş.ama"türeme"kavramı uygun mu acaba?
1 hr

neutral  Umit Altug: Şöyle bir kaygım var: bu kitabı yayınlayan yayınevi yaklaşık 40 yıldır kötü çeviri ve baştan savma yayıncılık şöhretine sahiptir (çevirmeni tenzih ederim, yayınevi de son yıllarda değiştiyse bilmiyorum). Ne ölçüde güvenilir referans olabilir?
2 hrs

neutral  Nizamettin Yigit: Aslında türemek geniş anlamı olduğu için olur gibi gözüküyor. Ancak türem, türemek için mutasyon ile yeni bir tür oluşumuna kadar pek çok durum anlatılabiliyor...
3 hrs

neutral  1964: Ben o kitapta outbreed'e rastlamadım ama Ailenin , Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni'nin 14. sayfasında çevirmenin düştüğü dip not o kitabı hiç anlayamadığının bir delilidir, :) neyse o not tam 24 yıl önceydi belki şimdilerde anlamış değişmiştir:)
1 day 1 hr
Login to enter a peer comment (or grade)

1 day 45 mins   confidence: Answerer confidence 5/5
Çok yakın akraba olmayan ana babadan türeme (türetme);


Explanation:
ÖZET
Outbred : Çok yakın akraba olmayan ana babadan türeme (türetme); sınıfı farklı ana ve babadan türeme (türetme), farklı kabileye mensup ana ve babadan türeme (türetme)
Inbred : Yakın akraba olan bireylerden türeme (türetme)
Crossbred. interbred: Çaprazlama türeme (türetme); farklı ırklar veya nesiller (hayvanlarda; “soylar”) arasında türeme (türetme)

YORUMLAR:

1) “Akrabalı yetiştirilmemiş” terimi; “türetmeyi” ve sınıfı farklı ana ve babadan türeme (türetme), farklı kabileye mensup ana ve babadan türeme (türetme) terimlerini içermez.
2) “Çaprazlama” terimi “Çaprazlama türeme (türetme)” anlamına gelmez.
3) “Outbred”, “Inbred”, “Crossbred” veya “Interbred” olarak aynen kullanılması teklifi genetikte uygun olabilir.
4) “Endogamy”, 1) aynı kabile veya sülale içerisinde evlenme “adeti”, 2) aynı hücreden gelen genlerin biri biri ile birleşmesi; bu tarz birleşme ile üreme anlamına gelmekte olup, “outbred” anlamını karşılamaz.
5) “exogamy”, 1) kendi kabile veya sülalesi dışından evlenme “adeti”, dışarıdan evlenme, egzogami, 2) değişik hücrelerden gelen gametlerin biri biri ile birleşmesi, bu tarz birleşme ve türeme anlamına gelmekte olup “inbread” anlamını karşılamaz.
6) “Türem” terimi TDK Sözlüğünde bulunmadığından, “dış türem” terimi doğru değildir..
7) “Kendileştirme” terimi uygun olmayıp, yanlıştır.

SOZCÜK ANLAMLARI:
A) Outbred:
1) bred of parents not closely related; having parents of different classes or tribes
http://public.onelook.com/cgi-bin/cgiwrap/bware/dofindp.cgi

2) To subject to outbreeding.
http://dictionary.reference.com/search?q=outbred

3) subjected to or produced by outbreeding.
http://dictionary.reference.com/search?q=outbred

4) Bread of parents not closely related; (anthropology) having parents of different classes or tribes
http://www.ultralingua.net/index.html?service=ee&text=outbre...

B) Inbred
1) subjected to or produced by inbreeding
http://www.m-w.com/cgi-bin/dictionary

2) produced by inbreeding: produced by the mating of closely related individuals of a species
http://encarta.msn.com/encnet/features/dictionary/Dictionary...
3) To breed by the continued mating of closely related individuals, especially to preserve desirable traits in a stock.
http://dictionary.reference.com/search?q=inbred
4) Said of a plant or animal: produced by inbreeding. http://www.allwords.com/query.php?SearchType=3&Keyword=Inbre...
5) the act of mating closely related individuals. http://lookwayup.com/lwu.exe//lwu/d?t=inbreed&h=&s=f&b=&w=in...
c) crossbred, interbred
bred of parents of different races or strains
http://poets.notredame.ac.jp/cgi-bin/wn?cmd=wn&word=outbred



Adil Sönmez (X)
Local time: 16:03

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
neutral  Özden Arıkan: endogamy ve exogamy bu terime karşılık olarak önerilmedi, adil bey. bir kez daha okuyun isterseniz cevabımı.
4 hrs
  -> Gracias Ana!! Felices Fiestas!! :)

neutral  Nizamettin Yigit: Sizce ilk kuzenler yakin akraba midir, degil midir?
1 day 1 hr
Login to enter a peer comment (or grade)

1 day 6 hrs   confidence: Answerer confidence 5/5
Karşı döllenme /karşı döllenmiş


Explanation:
Outbreeding karşılığı Biyoloji sözlüğü ve Tübitak kaynaklarında Karşı döllenme olarak geçiyor. Tanımı ve yukarıda arkadaşların yaptığı açıklamalar tam anlamını veriyor. Bu kullanımın geniş kabul görüp görmediğini bilemiyorum ama Tübitak ve biyoloji sözlüğünde var.

--------------------------------------------------
Note added at 1 day 12 hrs 11 mins (2004-12-26 21:58:18 GMT)
--------------------------------------------------

Tübitak Ulakbim veritabanında aşağıdaki karşılıklar var,
Outbreeding için karşı döllenmiş kullanılmış ama
Inbreeding için \"Aynı soydan üreme\" TIP--- kullanılmış
Salt biyolojik bağlamda kastediliği yere göre Karşı döllenmiş,Dış/ayrı soydan üremiş veya yukarıdaki anlamların hepsi olabilir ama maalesef hepsi de çok tuhaf kaçıyor. Ayrı soydan üremiş veya Dış soydan türemiş, yakın akraba evliliği dışı üremiş vb. hepsi kullanılabilir. Zira insanın gelişiminde yakın akraba evliliklerinden kaçınmaya başlaması önemli bir aşamadır. Hayvanlarda bunun olmaması ve insanlarda olması biyolojik anlamla antropolojik/sosyolojik anlamlarda çakışma yaratırıyor ve bir yerde ikame edilerek birbiri yerine kullanılabilir kılıyor.


Sonuç olarak çümlede bunları okuyupta irkilmemek mümkün değil :)
Sosyolojik veya Antropolojik yönden kaçılmak istensede kaçılamıyor zira o outbred o bağlamlardan kaynaklanıyor.
. İngilizcesini bırakmak dahil bağlama göre bir kaç çözüm var., tam mükemmel bir ifade maalesef yok.



İngilizce Anahtar Kelime Türkçe Anahtar Kelime Veritabanı Önerilen Türkçe Kelimeler
outbreeding karşı döllenme (Tarım) E-Posta


İngilizce Anahtar Kelime Türkçe Anahtar Kelime Veritabanı Önerilen Türkçe Kelimeler
Inbreeding Aynı soydan üreme (Tıp) E-Posta

inbreeding kendileme (Tarım) E-Posta


Sayfalar: [0]



1964
Türkiye
Local time: 16:03
Native speaker of: Native in TurkishTurkish
PRO pts in category: 4
Login to enter a peer comment (or grade)

1 day 17 hrs   confidence: Answerer confidence 3/5Answerer confidence 3/5 peer agreement (net): +2
soy içi - soy dışı


Explanation:
20 nesil söz konusu olduğuna göre, anlaşılabilirlik açısından soy içi ve soy dışı terimleri inbred ve outbred'i karşılamada kullanılabilir. Burada soyun ortak atadan gelen topluluk ve sülale anlamları ön plana çıkar. Bunların yanına eşleşme/üreme/çiftleşme sözcüklerinden birini koyarsak rahat anlaşılabilir bir terim oluşturabiliriz.

murat Karahan
Türkiye
Local time: 16:03
Native speaker of: Turkish

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
agree  Nilgün Bayram (X): anlamı en iyi veren Türkçe karşılık bu galiba.
6 hrs
  -> Obrigado, Céline. Feliz 2005!

neutral  Nizamettin Yigit: ayni soy icinden eslesme mumkundur ve bu daima inbreeding degildir... Sorun zaten insan oldugu icin var. Eger insan disinda bir canli oldsaydi bu kadar kargasa olmazdi...
8 hrs

agree  Özden Arıkan: bence olabilir. "soy" epeyce gevşek kullanılan bir kelime olduğuna göre, bağlama uygun anlam atfederek pekâlâ kullanılabilir. ay nasreddin hoca gibi oldum ben de :-)))
10 hrs
Login to enter a peer comment (or grade)

4 hrs   confidence: Answerer confidence 5/5 peer agreement (net): +3
inbreeding and outbreeding


Explanation:

Bu iki kavramı birbirinden banğımsız düşünmek mümkün değil.

Bilim veya tarım verimli ırkların ileriki nesillere aktarılması için, testlere benzer reaksiyon verecek aynı genetik kompozisyona sahip denekler elde etmek için veya bir ırkı kullanmak amacıyla çoğaltmak için vs gibi nedenlerle bacı-kardeş eşlemesi olarak da bilinen bir yöntem kullanır. Buna inbreeding denir. Amaç burada bireysel akrabalıktan öte bir bireyin genomunun ilreiki nesillere aynen aktarımıdır veya yavrular arasındaki farkın da minimize edilmesidir.
Bu yüzden türkçede bir kelimelik karşılık KENDİLEŞTİRMEK tir.

İnsan normalde akraba evliliği yapabildiği halde, bacı kardeş eşleşmesi yapmıyor oluşu sebebiyle evlilikler sonucu benzerlikler sözkonusu olsa bile, klonlama gibi ileriki neillerde normal şartlarda aynısını, tıpkısını göremezsiniz.
Bunun sebebi de inbreeding yapılmamış olmasıdır. Yani bacı-kardeş eşleşmesinin olmayışıdır.

Amaç evlilik-eşleşmede akrabalığı vurgulamak değil de genom olduğuna göre, KENDİLEŞTİRİLMEMİŞ demek daha doğrudur.


Saf ırk elde etmek için veya

--------------------------------------------------
Note added at 4 hrs 47 mins (2004-12-25 14:34:25 GMT)
--------------------------------------------------

Tabi klasik olarak teknik olarak da sınırlı olan bir durum sözkonusu.

Kedi, fare, tavşan ve domuz bir batında birden fazla (5 veya üzeri) yavruladığı için bacı-kardeş eşleşmesi daha kolaydır.

Büyükbaş hayvanlar daha çok tek yavru vererek çoğaldıkları için bu teknik bir sorun olarak da karşımıza çıkar.

Yani aslolan bir batında doğmuş olmak kendileştirme için şart olmasa da kolaylaştırıcı bir faktör.

Ahlaki normlar müsade etmiş ola bile, bunun insana uygulanması, gebelik sayısı, gebelik süresi, erginlik yaşı vs gibi faktörler yüzünden de tek tip genoma sahip insan nesli için bir yötem değil...


--------------------------------------------------
Note added at 9 hrs 32 mins (2004-12-25 19:19:50 GMT)
--------------------------------------------------

Kendileştirimemek bir çalışmada ayrıca vurgulanması gerekmez genelde. Yani eger rastgele hariçten bir çapraz eşleşme yapılmıştır. O zaman doğrudan o ırklar vurgulanır. Ancak konu insan olduğu için, ve de insanda bu zaten hem etik olarak hem de deney pratiği açısından vurgulanırken, tek tür gen kompozisyonuna sahip bir bireyin elde edilmesi için bir kendileştirme yapılmamıştır.

Eğer kendileşitirilmemiş taranırsa fazla kabarık bir sonuç almamanız doğaldır. Konu farklı bir canlı olsaydı, mesela beyaz fare, iki denek grubu kullandık. Bunlardan ilk grup a nesli beyaz fareleri 20 nesil boyunca kendileştirdiğimiz bir gruptan elde ettiğimiz fareleri kullandık.

2.ci grup olarak ise, a x b çaprazindan elde edilen beyaz fareleri kullandık derdik. Bu durumda ikinci grubun kendileşitrme yapılmadan (outbreed) üretildiği zaten farkedilmesi lazım.



--------------------------------------------------
Note added at 9 hrs 35 mins (2004-12-25 19:22:25 GMT)
--------------------------------------------------

Eğer asker cümleyi tam verdiğinde ben

İnsan kendileştirme yapılmayan (yapılamayan) bir canlıdır.... veya benzer bir ifadenin uygun olacağını düşünüyorum.

--------------------------------------------------
Note added at 2 days 2 hrs 14 mins (2004-12-27 12:01:36 GMT)
--------------------------------------------------


Caprazlama\'nin kullanimi ve anlami hakkinda Adil Bey\'in notu dikkatimi cekti. Ayrica kendilestirme\'nin yanlisligini da soylemis.

Caprazlama\'nin anlaminda tureme ifadesi yok. Bu asikar ama hangi turu kullandin diye sorulan bir soruya Kirmizi gozlu sirke sinegi ile, yuvarlak kanatli sirke sinegi caprazini.... derseniz yanlis olmaz ve burada hucresel duzeyde olan capraz-cross over\' aynen eslesme, eslestirme gibi kullanilir.

Tipki Izmir\'lilerin ESHOT ile bir yerden bir yere gitmeleri gibi. ESHOT kisaltmadir ve sirketi ifade eder ancak Halk Otobuslerinin adi da oyle kalmistir. ESHOT ile gitmek, sirketi karistirmaz ama Halk otobusunu ifade eder.


--------------------------------------------------
Note added at 2 days 2 hrs 30 mins (2004-12-27 12:18:04 GMT)
--------------------------------------------------

Son olarak nilbay\'in kendilenme\'nin de olmayacagina dair vurgusuna cevap verip, benim acimdan bu cevaba son verecegim.

Ben bilakis uygun olanin kendilenme, kendilesme olacagini dusunuyorum. Aksi halde karsiligini aynen yazmak gerekir. \"Baci kardes eslesmesi yapilmayan\". Hos bu anlam, kendilenme veya kendilesmede zaten vardir.

Kendilestirme\'deki amac surekli benzer baci-kardeslerin secilip, eslesmeye devam edilip, yavrular arasindaki fenotipik farklarin yok edilmesine, genotipik farklarin da en aza indirilesiye kadar bu turden eslesmeyi yaparak tipkisi diyebilecegimiz bireyler elde etmektir.

Diyelim ki bir batinda hic erkek veya hic disi birey olusmadi. Bu olabilir. O durumda bir onceki (yani yeni neslin atalari) ebeveynden yeni nesilde eksik olan cinsiyet tamamlanir ve yeni eslesme bu sekilde yapilip devam edilir. Veyahutta ayni atalarin ikinci yavrulamasi beklenir ve bu yolla daha fazla yavru arasindan her iki cinsiyetin ortaya cikmasi sonucu yeni ciftin secilmesine imkan saglanir.

Teknik olarak Kuzen eslesmeleri yoluyla da kendilestirme yapilabilir. Ancak farede baci-kardes eslesmesi yoluyla 20 nesil yeterli olabildigi halde, kuzen eslesmeleri yoluyla cok daha yuksek sayida eslesme yapmak lazimdir. Istatistiki olarak bu hesap edilebilir.

Diyelim ki bir fare cinsini kendilestirdik ve uretim sonucunda surekli ayni ozelliklerde bireyler elde ettik. Bu noktadan sonra baci-kardes eslesmesi ile kuzen eslesmesi arasinda kisa vadede (bir veya birkac sonraki nesil acisindan) bir fark olmayacaktir. Ancak stabil ozellikteki bireylerin devamliligi ilelebet olacak anlamina gelmez. Bunu saglamak icin baci-kardes eslesmelerine devam etmek, ve ana soyu bu sekilde korumak gerekir.


Nizamettin Yigit
Netherlands
Local time: 14:03
Works in field
Native speaker of: Turkish
PRO pts in category: 8

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
agree  Özden Arıkan: kusura bakmayın,ümit'in yorumunu okuduktan sonra uyandım,2sine de karşılık önermişsiniz zaten.kendileştirilmiş/kendileştirilmemiş,hem kavramsal olarak karşılıyor-anladığım kadarıyla-hem de şu facialara sebep olabilen önek sorununu ortadan kaldırıyor
3 hrs
  -> thnx

agree  Umit Altug: "Kendileştirilmemiş" çok iyi, hem kavramsal tutarlılık var hem de ekonomik.Inbred için kendileştirme bulunca "kendileştirilmemiş"i aradım, bulamayınca da önermeye cesaret edememiştim. Ama siz bu konuda rahatlıkla yeni terim önerebilecek konumdasınız.
3 hrs
  -> aslında gelenek, kendilestirmeyi kullanıyor ama olumsuzunu yogun kullanmiyor. Bu yüzden tarama verimli olmamıstır. Zira kendileştirilmeme özelliği vurgulanmak gerektirmez o zaman sadece eslesen ırkları bildirmek yeterli.

agree  getaban: Xola'nin cevabina yazdigim yorumda "...ciftles[tiril]mis" kelimesi uyar diye dusundugumu yazmistim, ama sizin cevabinizi da okuduktan sonra, diger cevaplarda 'tam oturmayan' anlam bu baglamda sizin onerdiginiz "kendilestirilmemis" ile 'tam oturuyor'
4 hrs
  -> thnx

neutral  Nilgün Bayram (X): ne kadar ço "inbreeding" yaparsanız yapın genomun aynen aktarılması mümkün değildir zaten. "kendilemek" belki "klonlamak" için karşılık olabilir ama inbreeding için uygun bulmuyorum.
2 days 1 hr
  -> thnx. yine inbreedingle 20 veya uzerinde nesil uretilmis olan bir canli birbirinin ayni olmasada en yakin benzeridir. Klonlama icin eslesmeye gerek yoktur. O farkli bir boyut. Populasyon genetigi dahil bir dizi referanslarim var. Ders aldigim adamlar..
Login to enter a peer comment (or grade)

13 hrs   confidence: Answerer confidence 5/5 peer agreement (net): +2
outbred


Explanation:
Türkçeleştirme çabalarına karşı değilim, dilimizin zenginleşmesini de yürekten istiyorum ama önerilerinize katılamıyorum arkadaşlar.

İngilizce metni okuyan kişi, "out" ve "breed" sözcüklerinin anlamını biliyorsa "outbred" in anlamını bilmese dahi bir şeyler sezinleyebilir. "kendi" sözcüğünün anlamı ise genetik açıdan hiçbir şey ifade etmiyor, dolayısıyla "kendileştirmek" sözcüğü de , en azından bana, genetik açıdan hiçbir şey ifade etmiyor. "kendileştirme" sosyolojik bağlama uygun bir sözcük. fen bilimlerinde oldukça fazla okuyan bir okur olarak genetikle ilgili bir metinde "kendileştirme" sözcüğünü yadırgardım. sadece yazarın değil , eğer genetikle ilgili bir yazı okuyorsa, okurun da genetikçi perspektifinden bakması gerekir. tarih okurken kimyacı perspektifinden mi bakıyoruz?

bence "outbred" olarak bırakıp açıklama vermek en uygun çözüm. hedef okur genetik bilimciler ise zaten aynen bırakılmalı derim. ancak, illa ki Türkçe olacaksa Nizamettin Beyin "dış eşleşme" önerisi, yine açıklama verilmek veya parantez içinde orijinal sözcüğü yazmak şartıyla, kullanılabilir gibi.

--------------------------------------------------
Note added at 1 day 11 hrs 35 mins (2004-12-26 21:22:17 GMT)
--------------------------------------------------

google\'da biraz araştırma yaptım.
KENDİLEŞTİRME değil KENDİLEME - KENDİLENDİRİLMİŞ değil KENDİLENMİŞ olarak buldum. Tarımla ilgili birçok yazıda bu sözcükler kullanılmış.
KENDİLEŞTİRMEK ise sosyolojik, psikolojik vs bağlamlarda kullanılmış.
Bu durumda outbred için \"kendileştirilmemiş\" değil \"kendilenmemiş\" kullanılabilir.
Tübitak kaynaklarında
inbreeding=kendileme
inbred=kendilenmiş

Fakat ben hala \"OUTBRED\" olarak bırakmanın uygun olacağını düşünüyorum.


--------------------------------------------------
Note added at 2 days 6 hrs 34 mins (2004-12-27 16:22:03 GMT)
--------------------------------------------------

ben genetikçi değilim, sadece ilgi duyan ve okuyan biriyim.bildiğim kadarıyla klonlama dışında genomun başka bir canlıya aynen aktarılması mümkün değil ve aslında klonlama yoluyla üretilen (eğer başarılırsa) insan yine de bir öncekinin tıpkısı olmaz çünkü yaşam içinde beyni farklılaşacaktır. \"kendileme\" belki \"klonlama\" için karşılık olarak düşünülebilir ama bana göre bu da doğru olmaz.

KENDİ: iyelik ekleri alarak kişilerin öz varlığını anlatmaya yarar
ÖZ: bir kimsenin benliği, kendi manevi varlığı, nefis, derun

yani bu \"kendileme veya kendileştirme\" terimleri bende hiç fiziksel anlamda, gen benzerliği anlamında bir şeyler çağrıştırmıyor. genetik terminolojiye uygun göremiyorum bir türlü. daha çok kişilik özelikleri, ruhsal yapı vs aklıma geliyor.

sadece düşüncelerimi açıklamaya çalışıyorum, kimseyle inatlaşmak gibi bir amacım yok, yanlış anlaşılmaya yol açmak istemem.

Nizamettin Bey, şüphesiz ki konuyu siz hepimizden iyi biliyorsunuz. söylemeye çalıştığım benim aklımın yatmadığı.

--------------------------------------------------
Note added at 2 days 8 hrs 6 mins (2004-12-27 17:53:58 GMT)
--------------------------------------------------

Nizamettin Bey
size ders vermeye filan kalkışmış değilim, sözlerimde densizlik gördüyseniz özür dilerim. klonlama, inbreeding, outbreeding vs epeyce bilgim olan konular ama sizin kadar bilmem tabii ki mümkün değil.

ben yalnızca hangi Türkçe sözcükler hangi kavramı daha iyi açıklar diye düşünüyorum ve düşüncelerimi sizlerle paylaşıyorum.


Nilgün Bayram (X)
Türkiye
Local time: 16:03
Works in field
Native speaker of: Turkish
PRO pts in category: 4

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
agree  Özden Arıkan: ben türkçe bilim (ve sair) terminoloji üretilmesinden yanayım, ama oturmamış terimler için orijinali parantez içinde vermek bir çözüm olabilir. yoksa türkçe için hiç çaba göstermeden direkt orj.kullanılmasını gendime yediremiyorum :pp
1 day 24 mins
  -> kesinlikle katılıyorum ,bazen bilimsel bir yazıyı okurken "bu ne yaa" diyorum, sanki başka dilde yazılmış.ancak bazen de gerçekten yerine oturan sözcük bulmak kolay olmuyor ve ortaya çok zorlama sözler çıkıyor.

agree  Nizamettin Yigit: Hayir eger oyle anlmis veya anliyor olsam, burada oturup hayli yazmam. Amac en guzel ifadeyi bulma.
1 day 12 hrs
  -> sevindim:-) evet, hepimizin amacı aynı.
Login to enter a peer comment (or grade)



Login or register (free and only takes a few minutes) to participate in this question.

You will also have access to many other tools and opportunities designed for those who have language-related jobs (or are passionate about them). Participation is free and the site has a strict confidentiality policy.

KudoZ™ translation help

The KudoZ network provides a framework for translators and others to assist each other with translations or explanations of terms and short phrases.


See also:
Term search
  • All of ProZ.com
  • Term search
  • Jobs
  • Forums
  • Multiple search