Bestaat de COVID-19 cytokinestorm? Onderzoek heeft mogelijk effect op succeskans van specifieke behandeling Ontstekingseiwitten, ook wel cytokines genoemd, spelen een cruciale rol in de afweerreactie. Wanneer deze afweerreactie in het bloed té sterk is, wat een cytokinestorm wordt genoemd, kan dit nadelig zijn voor een patiënt. Er wordt gedacht dat bij patiënten met COVID-19 een cytokinestorm bijdraagt aan de ernst van de ziekte. Na het meten van belangrijke cytokines bij COVID-19 en verscheidene andere ziektebeelden, laten onderzoekers van het Radboudumc zien dat er bij COVID-19 patiënten géén sprake is van een cytokinestorm. Dat heeft ook consequenties voor de behandeling, schrijven ze in JAMA. (Radboud UMC)

Cytokinestorm bij COVID-19 Na de eerste beschrijvingen van het klinische beeld van COVID-19 eind vorig jaar in China, werd al snel duidelijk dat een deel van de patiënten die met SARS-CoV-2 geïnfecteerd raakten, in de tweede week van ziekte ernstig ziek werd (JAMA. 2020;323:1061-69). Deze tweede fase van de ziekte kan een snel progressief beloop hebben met koorts en hyperinflammatie, gekenmerkt door een verhoogd serumferritine (Intensive Care Med. 2020; online 3 maart), hoewel CRP-waarden relatief laag kunnen blijven. Andere kenmerken zijn een opvallende lymfopenie en aantasting van de longen, zoals ook eerder beschreven bij ernstige, verwante coronavirusinfecties zoals SARS en MERS. Patiënten toonden in deze tweede fase onder andere een geactiveerde IL1- en IL6-signaaltransductieroute (Lancet. 2020;395:497-506). Zowel het klinisch beloop als de labwaarden pasten goed bij een zogenaamd cytokinestormsyndroom (CSS), zoals dat gezien wordt bij influenzapneumonitis, maar ook bij het cytokinereleasesyndroom (CRS), een bijwerking van CAR-T-celtherapie. CSS en CRS zijn beide een vorm van hyperinflammatie. Hierbij staat overactivatie van monocyten/macrofagen met massale pro-inflammatoire cytokinerelease centraal. Hoewel dit beeld lijkt op de cytokinestorm bij hemofagocytaire lymfohistiocytose (HLH), treedt bij COVID-19 doorgaans geen splenomegalie of pancytopenie op, die kenmerkend zijn voor HLH. (NTvG)